गर्भावस्थामा रक्तस्राव हुनु कति जटिल?

लगभग २० प्रतिशत महिलाहरूमा गर्भावस्थाको पहिलो १२ हप्तामा रक्तस्राव हुन्छ। पहिलो त्रैमासिक रक्तस्राव को सम्भावित कारण गर्भपात हुन सक्छ। किनभने गर्भावस्थाको पहिलो १२ हप्तामा गर्भपात सबैभन्दा सामान्य छ। त्यसैले पहिलो त्रैमासिकमा रक्तस्राव हुनु ठूलो चिन्ताको विषय हो। 

एक्टोपिक गर्भावस्थामा भ्रूण पाठेघरको बाहिर हुन्छ। सामान्यतया फलोपियन ट्यूबमा। भ्रूण बढ्दै जाँदा फलोपियन ट्युब फट्न सक्छ। जसका कारण आमाको जीवन खतरामा पर्न सक्छ। अक्टोपिक गर्भावस्था खतरनाक छ। यो गर्भावस्थाको लगभग दुई प्रतिशतमा मात्र हुन्छ। अक्टोपिक गर्भावस्थाका अन्य लक्षणहरू कडा क्र्याम्प वा तल्लो पेटमा दुखाइ, र हल्का टाउको दुखाइ हुन्।

मोलर गर्भावस्था । जसलाई गर्भावस्था ट्रोफोब्लास्टिक रोग पनि भनिन्छ। यो एकदमै दुर्लभ अवस्था हो । जसमा बच्चाको सट्टा गर्भाशय भित्र असामान्य तन्तु बढ्छ। यो ऊतक क्यान्सर हो र शरीरको अन्य भागहरूमा फैलिन सक्छ। मोलर गर्भावस्थाका अन्य लक्षणहरू गम्भीर वाकवाकी र बान्ता, र पाठेघरको छिटो विस्तार हो।

प्रारम्भिक गर्भावस्थामा रक्तस्राव को अतिरिक्त कारणहरू 

गर्भावस्थामा पाठेघरमा अतिरिक्त रगत प्रवाह हुन्छ। यौनसम्पर्क वा प्याप टेस्ट, जसले पाठेघरको मुखसँग सम्पर्क गर्छ। र, रक्तस्राव हुन सक्छ। यस प्रकारको रक्तस्राव चिन्ताको कारण होइन।

पाठेघर, योनि, वा यौन संचारित संक्रमण (जस्तै क्लामिडिया, गोनोरिया, वा हर्पेस) को कुनै पनि संक्रमणले पहिलो तीन महिनामा रक्तस्राव हुन सक्छ।

दोस्रो र तेस्रो त्रैमासिकमा रक्तस्राव

गर्भावस्थाको अन्त्यमा असामान्य रक्तस्राव अधिक गम्भीर हुन सक्छ किनभने यसले आमा वा बच्चाको समस्यालाई संकेत गर्न सक्छ। यदि दोस्रो वा तेस्रो त्रैमासिकमा कुनै पनि रक्तस्राव भए सकेसम्म चाँडो डाक्टरलाई देखाउनुपर्छ। 

गर्भावस्थाको अन्त्यमा रक्तस्राव को सम्भावित कारणहरू 

प्लेसेन्टा प्रिभिया । प्लेसेन्टा पाठेघरमा कम बस्छ र आंशिक वा पूर्ण रूपमा जन्म नहर खोल्छ। प्लेसेन्टा प्रिभिया तेस्रो त्रैमासिक को अन्तमा धेरै दुर्लभ हुन्छ। २०० गर्भावस्थाहरू मध्ये एकमा मात्र हुन्छ। एक रक्तस्राव प्लेसेन्टा प्रिभिया, जुन पीडा हुन सक्छ, एक आपतकालीन हो जसलाई तत्काल चिकित्सा ध्यान चाहिन्छ।

 प्लेसेन्टा अर्बोसन । गर्भावस्थाको लगभग एक प्रतिशतमा प्लेसेन्टा गर्भाशयको पर्खालबाट अलग हुन्छ वा प्रसवको समयमा र प्लेसेन्टा र पाठेघरको बीचमा रगत पोखरी हुन्छ। प्लेसेन्टल विघटन आमा र बच्चा दुवैको लागि धेरै खतरनाक हुन सक्छ। प्लेसेन्टल विघटनका अन्य लक्षणहरू पेट दुख्ने, योनिबाट क्लोट्स, कोमल पाठेघर, र ढाड दुखाइ हुन्।

पाठेघर फुट्नु। दुर्लभ अवस्थामा अघिल्लो सी(सेक्सनको दाग गर्भावस्थाको समयमा खोल्न सक्छ। पाठेघर फुट्दा ज्यान जोखिममा पर्न सक्छ, र आकस्मिक सी(सेक्सन चाहिन्छ।पाठेघर फुट्ने अन्य लक्षणहरू पेटमा दुखाइ र कोमलता हुन्।

वासा प्रिभिया। धेरै दुर्लभ अवस्थामा, नाभि वा प्लेसेन्टामा विकासशील बच्चाको रक्त नलीहरू जन्म नहरमा खोलिन्छन्। वासा प्रिभिया बच्चाको लागि धेरै खतरनाक हुन सक्छ किनभने रक्त नलीहरू च्यात्न सक्छ। जसले गर्दा बच्चालाई गम्भीर रूपमा रगत बग्छ र अक्सिजन गुमाउन सक्छ। वासा प्रिभियाका अन्य लक्षणहरूमा भ्रूणको असामान्य हृदय गति र अत्यधिक रक्तस्राव समावेश छ।

अकाल प्रसव। गर्भावस्थाको ढिलो योनिबाट रक्तस्राव हुनु भनेको शरीर सुत्केरी हुन तयार भएको संकेत मात्र हुन सक्छ। प्रसव सुरु हुनु केही दिन वा हप्ता अघि, पाठेघरको खोललाई ढाक्ने म्यूकस प्लग योनिबाट बाहिर निस्कन्छ। र यसमा सामान्यतया थोरै मात्रामा रगत हुन्छ (यसलाई ‘रक्तशोथ’भनिन्छ)। यदि गर्भावस्थाको ३७ औं हप्ता अघि रक्तस्राव र प्रसवको लक्षणहरू सुरु भएमा, तुरुन्तै डाक्टरलाई देखाउनुपर्छ।  किनभने समय पूर्व प्रसव हुन सक्छ।

पूर्व प्रसवका अन्य लक्षणहरूमा योनि स्राव, पेटको दबाब, र तल्लो ढाडमा दुखाइ समावेश छ।

गर्भावस्थाको अन्त्यमा रगत बग्ने थप कारणहरू 

पाठेघर वा योनिमा चोट

पोलिप्स

क्यान्सर

गर्भावस्था को समयमा असामान्य रक्तस्राव छ भने के गर्ने?

कुनै पनि त्रैमासिकमा योनिबाट रक्तस्राव समस्याको संकेत हुन सक्छ।  त्यस्तो अवस्थामा अस्पताल लेजानुपर्छ। अस्पताल जाँदा  प्याड लगाउनुपर्छ । यसबाट कति रगत बगिरहेको छ भनेर ट्र्याक राख्न सकिन्छ र रगतको प्रकार (उदाहरणका लागि, गुलाबी, खैरो, वा रातोस चिल्लो वा क्लोट्सले भरिएको) रेकर्ड गर्न सकिन्छ । । योनिबाट जाने कुनै पनि तन्तुलाई परीक्षणको गर्न दिन सकिन्छ। रगत बगिरहेको बेला ट्याम्पोन प्रयोग गर्नुहुँदैन वा यौन सम्पर्क गर्नुहुँदैन।

डाक्टरले सकेसम्म आराम गर्न र व्यायाम र यात्रा  नर्गन सिफारिस गर्न सक्छन्।

रक्तस्राव को अन्तर्निहित कारण के हुन सक्छ भनेर पहिचान गर्न अल्ट्रासाउन्ड प्राप्त गर्ने अपेक्षा गर्नुपर्छ। योनि र पेटको अल्ट्रासाउन्डहरू प्रायः पूर्ण मूल्याङ्कनको भागको रूपमा सँगै गरिन्छ।

 जुन गर्भपात वा अन्य गम्भीर समस्याको संकेत 

पेटमा कडा दुखाइ वा तीव्र क्र्याम्पहरू कम

दुखाइसँगै गम्भीर रक्तस्राव

योनिबाट डिस्चार्ज जसमा टिस्यु हुन्छ

 चक्कर लाग्नु वा बेहोस हुनु

एक सय दशमलव ४  वा सोभन्दा बढी डिग्री फरेनहाइटको ज्वरो ररवा चिसो