वजन घटाउन यी आहार योजना अपनाऔं

बढ्दो तौल घटाउनका लागि मानिसले के के गर्दैनन् ? जिम जानेदेखि योगा र व्यायाम गर्ने सबै प्रयास गर्छन् । तर खानपानमा ध्यान नदिने भएकाले आफूले चाहेजति तौल घटाउन सक्दैनन् । 

सबैको बि एमआई अनुसार फरक फरक आहार योजना हुन्छ। तौल घटाउनको लागि तौल घटाउने डाइट प्लान हुनु अति आवश्यक छ। तौल घटाउनु ७० प्रतिशत आहारमा निर्भर हुन्छ। तौल घटाउने डाइट प्लान जसलाई १५ दिनसम्म पालना गरेमा ३ केजीसम्म तौल घटाउन सकिन्छ । चाँडै तौल घटाउनु यस वजन घटाउने आहार योजनाको विशेषता हो।

तौल घटाउने डाइट प्लानमा खानेकुरा घटाउनुको सट्टा स्वस्थकर खाने कुरामा ध्यान केन्द्रित गरिएको छ । जसका कारण मेटाबोलिजम छिटो होस् र तौल छिट्टै घटोस् । यस डाइटलाई भनिए अनुसार पालना गरेमात्र प्रभावकारी हुन्छ।  

वजन व्यवस्थापन किन महत्त्वपूर्ण छ ?

अत्याधिक तौल बढ्नु र घटाउनु दुबैले समस्या निम्त्याउन सक्छ। त्यसैले तौल व्यवस्थापन गर्नुपर्छ । त्यसका लागी बिहानको खाजा शरीरको लागि जति महत्त्वपूर्ण छ । 

हाम्रो शरीरलाई आवश्यकता अनुसार स्वस्थ तौल चाहिन्छ ।  जुन हामीले उचित आहार, नियमित व्यायाम र महत्त्वपूर्ण पोषक तत्वहरूको उपभोगबाट प्राप्त गर्न सक्छौं। जब तौल बढ्छ, अधिक वजन भनिन्छ । जसको कारण मोटोपनको समस्या हुन सक्छ। मोटोपना धेरै शारीरिक समस्या ल्याउँछ । त्यसैले वजन घटाउन आवश्यक छ।

तौल आवश्यकता भन्दा बढी घट्नु कम वजन भनिन्छ। जसका कारण शरीरले पूर्ण विकासका लागि आवश्यक पोषण पाउँदैन र धेरै स्वास्थ्य समस्याले घेर्छ । यस्तो अवस्थामा तौल बढाउनुपर्छ । तौल व्यवस्थापन आवश्यक हुन्छ, जसलाई पालना गरेर स्वस्थ रहन सकिन्छ ।

वजन घटाउनको लागि आहार योजना किन महत्त्वपूर्ण छ ?

फिट व्यक्तिको डाइट प्लानले महत्वपूर्ण भूमिका खेल्छ । मोटो भए फरक आहार योजना र कम वजन भए पनि फरक प्रकारको आहार योजना बनाउनुपर्छ ।  हाम्रो शरीरलाई आवश्यकता अनुसारको आहार चाहिन्छ। कुनै प्रकारको रोग भएका व्यक्तिहरूको लागि आहार योजना फरक छ। हामीले जे खान्छौं त्यसले हाम्रो स्वास्थ्यलाई असर गर्छ। स्वास्थ्यलाई ध्यानमा राखेर खानपानको योजना बनाउँदा शरीरमा सकारात्मक प्रभाव देखिन्छ । शरीरलाई स्वस्थ राख्न व्यायामसँगै डाइट प्लान आवश्यक हुन्छ । त्यसैले तौल घटाउनको लागि आहार योजनाको आफ्नै महत्त्व छ । 

यो तौल घटाउने आहार योजनामा भोकै बस्नु पर्दैन। प्रायः मानिसहरूले तौल घटाउने आहार योजनाहरू पालना गर्दैनन् किनभने उनीहरूलाई लाग्छ भोकै रहनुपर्छ, जुन सबैले गर्न सक्दैनन्। यस डाइट प्लानमा सामान्य रूपमा खान सक्नुहुन्छ, तर स्वस्थ चीज मात्र खानु पर्छ। यो आहार योजना यस्तो छ। 

बिहान 

बिहान उठेपछि एक गिलास मनतातो पानीमा एक कागतीको रस र एक चम्चा मह मिसाएर पिउनुपर्छ । यसको सट्टा आधा गिलास धनियाँ, पुदिना र कागतीको रस पनि लिन सकिन्छ ।

खाजा

मल्टि ग्रेन पिठोबाट बनेको रोटी लिने, यसमा टमाटर, काँक्रो, बन्दा  र सलाद थप्ने । यसलाई पुदिना, लसुन र धनियाँको चटनीसँग स्यान्डविचको रूपमा खाने । यसको सट्टा, कहिलेकाहीँ कम क्यालोरी फलफूलहरू जस्तै किवी, स्याउ, सुन्तला आदि पनि लिन सकिन्छ ।

यसका साथै कालो चिया वा ग्रीन टीलाई पेयको रूपमा लिन सकिन्छ । सुक्खा फलहरूमध्ये ३ देखि ५ बदाम लिन सकिन्छ ।

दिउँसोको खाना 

दिउँसोको खानामा २ देखि ३ वटा रोटी र तरकारी खान सकिन्छ। तरकारीमा ब्रोकाउली, लौका, बन्दा गोभी र हरियो तरकारी लिन सकिन्छ। एक कचौरा दाल साथमा राख्ने, सलाद बढी खाने, काँक्रो, टमाटर, मूला, गाजर आदि सलादमा खान सकिन्छ ।

दिउँसोको खाजा 

चियाको साथ खाजाको रूपमा भुटेको चना लगभग ५० ग्राम लिन सकिन्छ।

बेलुकाको खाना 

कुखुरा वा पनिरको तरकारी कम तेलमा पकाएर १ वा २ रोटी खान सकिन्छ । राति पनि सलाद खाने । बीचमा तातो पानी पिउनुपर्छ ।

यो तौल घटाउने डाइट प्लानलाई फलो गरेर तौल घटाउन सकिन्छ ।  तर धेरै कमजोर वा चक्कर लाग्छ भने यसलाई पालना नगर्नु रामे हो । यदि कुनै चिकित्सा अवस्था छ भने, डाक्टरसँग कुरा गरेपछि मात्र आहार योजना पछ्याउनुपर्छ। 

केराको आहार 

यो एक स्वस्थ नास्ता हो जसले आहारमा हल्का ट्वीस्ट ल्याएर राम्रो नतिजा ल्याउन सकिन्छ । त्यसको लागी  ब्रेकफास्टमा केराको आहार पालना गर्नु हो । केरालाई ब्रेकफास्टको रूपमा खाने बानी बनाउनुपर्छ। यो एक जापानी आहार योजना हो । जुन धेरै छोटो समयमा वजन कम गर्न मद्दत गर्न सक्छ।

यो आहार ‘आसा- केरा डाइट’ को नामले निकै चर्चित छ । केरा डाइट प्लानले जापानमा निकै लोकप्रियता हासिल गरेको छ। जापानमा, यो आहार तौल घटाउनको लागि लोकप्रिय छ । फलफूल पसलहरूमा केराको पनि अभाव थियो।

स्वस्थ नास्ता लिने

केराको आहार बिहान पछ्याउन लागि एक धेरै सजिलो र स्वस्थ आहार योजना हो । जसले केराको स्वास्थ्य लाभहरूको साथ द्रुत वजन घटाउन मद्दत गर्दछ। यस आहार अनुसार एक व्यक्तिले बिहानको खाजामा केरा मात्र खानु पर्छ ।  दिउँसो, बेलुकाको खाना र खाजामा केहि पनि खान अनुमति छ। यो आहारले मानिसहरूलाई वजन घटाउन लागि विस्तृत आहार चार्टहरू पछ्याउनबाट राहत दिन्छ। केराको आहारले मानिसहरूलाई आफ्नो जीवनशैलीमा केही परिवर्तन गर्न र मस्तिष्कमा हुने नकारात्मक असरहरूलाई हटाउन मद्दत गरेको छ। यस आहारमा मानिसहरूलाई राती ८ बजे पछि केहि पनि खान दिइँदैन र पानी बाहेक अन्य पेय पदार्थ पिउन निषेध गरिएको छ। यसबाहेक, बिहानको खाजामा केरा खाएपछि व्यायाम गर्नु आवश्यक छैन। यद्यपि, हल्का व्यायामले यस आहारको नतिजालाई अझ राम्रो बनाउन सक्छ।

 शाकाहारी आहार

शाकाहारी आहारले तौल घटाउँछ कि घटाउँदैन  भन्ने विषयमा केही अध्ययनहरू भएका छन्। यस विषयमा थप अध्ययनको आवश्यकता छ । शाकाहारी खानालाई शाकाहारी आहारमा समावेश गरिन्छ। यस आहारमा जनावरको मासु वा दूध आदि समावेश गरिएको छैन। ताजा फलफूल, तरकारी, गेडागुडी र फाइबर शाकाहारी आहारका मुख्य भाग हुन् । उच्च कोलेस्टेरोल वा मुटुसँग सम्बन्धित रोगहरूको जोखिममा रहेका मानिसहरूका लागि पनि यो आहार धेरै लाभदायक छ।

फलफूल र सागसब्जीको बढी सेवन गर्नाले तौल बढ्नबाट बच्न सकिन्छ । यसको मतलब कम क्यालोरी आहारले वजन घटाउँछ। फाइबर, पोटासियम, एन्टिअक्सिडेन्ट, म्याग्नेसियम र भिटामिन ए, भिटामिन सी र भिटामिन ई सम्पूर्ण अन्न, फलफूल, तरकारी, सिमी, मटर, नट र बीउ आदिमा पर्याप्त मात्रामा पाइन्छ। यी सबै शरीरका लागि कति महत्त्वपूर्ण छन् र शाकाहारी आहारले शरीरलाई स्वस्थ बनाउनको लागि कसरी महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ। शाकाहारी आहारको समयमा, यो बोसो, चिनी, स्टार्च, सोडियम अर्थात् अत्यधिक नुन आदि को सेवन सीमित गर्न सल्लाह दिइन्छ।

कोरियाली आहार 

कोरियाली तौल घटाउने आहारलाई परम्परागत कोरियाली खानाबाट प्रेरित मानिन्छ। यो सम्पूर्ण खाद्य पदार्थहरूमा आधारित छ । जुन न्यूनतम प्रशोधन गरिन्छ। यस बाहेक यो आहारमा कम प्रशोधित खाना र चिनी युक्त खाना खाने सल्लाह दिइन्छ। यो आहारले तौल घटाउने मात्र होइन, व्यायाम र राम्रो खानाको माध्यमबाट तौललाई लामो समयसम्म कायम राख्छ । यस बाहेक यो आहारले छालालाई भित्रबाट सफा राख्छ । लामो समयसम्म स्वस्थ राख्छ। यस आहारले के पप वर्कआउटहरू गर्न सल्लाह दिइन्छ । यसले लामो समयसम्म आफ्नो वजन कायम राख्न सक्छ ।

डिटक्स आहार योजना 

त्यहाँ धेरै प्रकारका डिटक्स डाइटहरू छन् । यीमध्ये केही डाइटमा केही समयसम्म खाना नखाने र तरल आहारमा मात्रै बस्नु पर्ने हुन्छ। कतिपयमा फलफूल मात्रै खान सकिन्छ । तौल घटाउने औषधिहरू पनि डिटोक्सको भाग हुन्। यस आहारले शरीरबाट हानिकारक तत्वहरू हटाउन मद्दत गर्छ भन्ने आहारविद्हरू विश्वास गर्छन्।

आफ्नो एक सहकर्मीलाई अफिसमा काँक्रो  र गाजरको साथ पानीको बोतल बोकेर बसेको देख्नु भएको छ। यदि केही समयका लागि केही खानेकुराको उपभोग गर्न छोडे आफूले खाने मात्रालाई पनि नियन्त्रण गरे तौल घटाउन मद्दत गर्न सक्छ । तर डिटोक्सको माध्यमबाट तौल सदाका लागि घटाउन सम्भव छैन ।  बाहिर निस्केको केही समयपछि तौल फेरि बढ्न सक्छ। तौल सन्तुलित राख्न आहार र योगको विकल्प पनि अपनाउन सकिन्छ । यसलाई अपनाउनु अघि  निश्चित रूपमा डाक्टरसँग परामर्श लिनुपर्छ ।