बढ्दो प्रदूषण फोक्सोका लागि घातक बन्दैछ, जोगाउन अपनाउनुहोस् यी टिप्स

काठमाडौं । पछिल्ला केही वर्षहरूमा बढेको प्रदूषणको स्तर नयाँ कुरा होइन।  सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण सवारी साधनबाट निस्कने धुवाँका कारण यस्तो हुन्छ । पटाका जलाउने, पराल जलाउने, निर्माण कार्यको धुलो  पनि वायु प्रदूषणका कारक हुन् ।  कम तापक्रम र जाडोमा कुहिरोको उपस्थितिले कण र प्रदूषणलाई माथितिर फैलिन दिँदैन र वायुमण्डलमा रहन्छ, फोक्सोको संक्रमण र रोगहरूको जोखिम सिर्जना गर्दछ। 

हावामा रहेको पीएम २ दशमलव ५ कणले हावालाई असह्य बनाउँछ। जसका कारण एयर क्वालिटी इन्डेक्स (एक्युआई) पनि खस्किँदै गएको छ । पीएम २ दशमलव ५ जस्ता प्रदूषक र धुवाँले भरिएको यो हावा बालबालिकादेखि वृद्धवृद्धासम्म सबैका लागि अत्यन्तै विषाक्त र खतरनाक हुन्छ। विषाक्त हावा सास फेर्दा फोक्सोमा गम्भीर क्षति पुग्छ । जसका कारण फोक्सोको क्यान्सर लगायतका धेरै गम्भीर रोगको जोखिम हुन्छ ।

फोक्सोलाई प्रदूषणबाट जोगाउने उपाय  

बढ्दो प्रदुषण र प्रदूषित हावा सास फेर्नका कारण फोक्सोमा संक्रमण लगायतका गम्भीर रोग लाग्ने खतरा रहेको छ । डाक्टर बन्दना मिश्रा, भन्छिन्, ‘दूषित हावा सास फेर्दा तीव्र ब्रोंकाइटिस, क्रोनिक अब्सट्रक्टिव पल्मोनरी डिजिज (सीओपीडी), निमोनिया, दम, एम्फिसेमा र फोक्सोको क्यान्सर जस्ता स्वास्थ्य समस्याहरू निम्त्याउन सक्छ। गम्भीर रोग लाग्ने खतरा छ।’ धुम्रपान गर्ने र प्रदूषित हावामा सास फेर्ने मानिसहरूलाई यी रोगहरूको जोखिम धेरै गुणा बढी हुन्छ।

इनडोर एक्युआई मा ध्यान दिने

फोक्सोलाई प्रदूषित हावा र यसमा पाइने विषाक्त कणहरूबाट जोगाउन इनडोर एक्युआईमा विशेष ध्यान दिनुपर्छ। यदि घर र कार्यालय भित्रको हावाको गुणस्तर राम्रो छैन भने एयर प्युरिफायर वा हेपा फिल्टर प्रयोग गर्नुपर्छ। यसका अलावा घर र अफिस भित्र केही बिरुवा पनि लगाउन सक्नुहुन्छ जसले हावा सफा गर्न मद्दत गर्छ ।

फोक्सो स्वस्थ राख्न व्यायाम 

फोक्सोलाई प्रदूषणको प्रभावबाट जोगाउन, फोक्सोसँग सम्बन्धित व्यायाम र योग दैनिक अभ्यास गर्नुपर्छ। प्राणायाम आदि अभ्यासले फोक्सोलाई सफा र स्वस्थ राख्न मद्दत गर्छ। प्रदूषित हावामा व्यायाम नगर्ने घर भित्रै अभ्यास गर्न सकिन्छ ।

राम्रो अनुहार मास्क लगाउने

वायु प्रदूषणको प्रभावबाट बच्न र हानिकारक पिएम २ दशमलव ५ कणहरू फोक्सोमा पुग्नबाट रोक्न, अनुहार र नाकमा राम्रो र राम्रोसँग फिट हुने मास्क लगाउनुहोस्। ए ९५ वा के ९५ मास्कको प्रयोगले प्रदूषित हावामा उपस्थित कणहरूलाई सास फेर्नबाट रोक्न मद्दत गर्दछ।

धुम्रपान नगर्ने

फोक्सोमा गम्भीर क्षति हुन नदिन चुरोटलगायत कुनै पनि किसिमको धुम्रपानबाट बच्नुपर्छ । अमेरिकन लङ्ग एसोसिएसन (एएलए) को अनुसार, सिगरेट धुम्रपान फोक्सोको क्यान्सर र सीओपीडीको प्रमुख कारण हो, जसमा क्रोनिक ब्रोन्काइटिस र एम्फिसेमा समावेश छ। प्रदूषित हावामा सास फेर्न र धुम्रपानले रोगको जोखिम बढाउँछ।

अनावश्यक कामको लागि बाहिर नजाने

अत्यधिक वायु प्रदूषणको बीचमा फोक्सोलाई रोगबाट जोगाउन कोही पनि अनावश्यक रूपमा बाहिर निस्कनु हुँदैन। आवश्यक नभएसम्म खराब गुणस्तरको हावामा बाहिर नजाने, यसले प्रदूषित कणहरूमा जोखिम कम गर्नेछ।

यस बाहेक खोकी लागेमा वा सास फेर्न गाह्रो भएमा जतिसक्दो चाँडो चिकित्सकको सल्लाह लिनुपर्छ। यस्तो अवस्थामा पल्मोनोलोजिस्टसँग परामर्श लिनु राम्रो हुन्छ।