लिपोसक्शनः शरीरको आकार बनाउने यो प्रक्रियामा किन प्रश्न उठ्छ ?
निकिता र रिद्धिमा (नाम परिर्वतन) ले आफ्नो शरीरलाई आकर्षक र सुडौल बनाउन गत हप्ता शल्यक्रिया गराए ।
उनीहरुको उमेर ४० देखि ४५ वर्ष रहेको छ । र उनीहरु शल्यक्रियाका लागि तीन दिन अस्पताल बसेका थिए ।
शरीरमा आएको परिवर्तनपछि दुवै जना निकै खुसी छन् ।
उनको ३६० डिग्री लिपोसक्सन गरिएको थियो । सामान्य भाषामा भन्नुपर्दा उनीहरुको शरीरलाई आकर्षक आकार दिन चारै तिरबाट केही बोसो हटाइएको थियो।
निकिता र रिद्धिमाजस्तै, सुन्दर र आकर्षक देखिनका लागि यस्ता शल्यक्रिया गर्ने सयौं महिलाहरू छन् ।
तर यसको प्रभाव एकतर्फी हुन्छ अर्थात यसपछि शरीरमा कुनै साइड इफेक्ट वा प्रतिकूल असर पर्दैन भन्ने प्रश्न उठ्नु स्वभाविक हो ।
एक रिपोर्टमा सात बेलायती नागरिकको तौल घटाउने शल्यक्रियापछि मृत्यु भएको उल्लेख छ ।
त्यसैले यस अवस्थामा, सबैभन्दा चर्चित मुद्दा मेलिसा केरको मृत्यु हो।
टर्कीको सबैभन्दा ठूलो सहर इस्तानबुलको एक निजी अस्पतालमा बट लिफ्ट शल्यक्रियाका क्रममा ३१ वर्षीया मेलिसा केरको २०१९ मा मृत्यु भयो।
सन् २०२० मा तीन सन्तानकी आमा उनले टर्की गएर लिपोसक्सन गराइन् तर पछि उनको मृत्यु भयो ।
टर्कीमा थप शल्यक्रियाहरू भएका छन् ?
आखिर, किन महिलाहरूले लिपोसक्शनको लागि टर्की रोज्छन् ?
टर्कीको स्वास्थ्य मन्त्रालयले २०१९ मा युएसएचएएस नामको स्वास्थ्य सेवा कम्पनी गठन गरेको थियो। मन्त्रालयका अनुसार टर्की हालका वर्षहरूमा मेडिकल टुरिजमको केन्द्रविन्दु बनेको छ।
स्वास्थ्य सेवा, योग्य डाक्टर र सुलभ मूल्यका कारण टर्की आज शीर्ष स्वास्थ्य पर्यटन गन्तव्य बनेको दाबी गर्दछ।
यस अनुसार सन् २०२२ को पहिलो ५ महिनामा करिब ६ लाख मानिस स्वास्थ्य सुविधा लिन टर्की आएका थिए ।
इन्टरनेशनल सोसाइटी अफ एस्थेटिक प्लास्टिक सर्जरीले टर्कीलाई स्तन वृद्धि, आँखाको चक्की शल्यक्रिया, पेट टक, लिपोसक्सन र नाक रिसेपिङ सर्जरीको सन्दर्भमा शीर्ष १० देशहरूमा स्थान दिएको छ। तीमध्ये सबैभन्दा बढी महिला थिए ।
टर्कीमा यस प्रकारको शल्यक्रिया गर्नका लागि ह्वाट्सएपमा मेसेजमार्फत बुक गर्न सकिने जनाएको छ ।
बेलायतमा करिब १० लाख रुपैयाँ खर्च हुने शल्यक्रिया टर्कीमा करिब २ लाख रुपैयाँमा गरिन्छ ।
यस विषयमा बेलायत किन टर्कीसँग कुरा गर्न चाहन्छ ?
बीबीसीमा प्रकाशित एउटा लेखमा एक स्वास्थ्य अधिकारीले मेलिसा केरको मृत्युप्रति चिन्ता व्यक्त गर्दै भनिएको छ, ‘मेलिसा वा त्यस्ता अन्य व्यक्तिहरूलाई शल्यक्रियाका लागि विदेश जानुअघि उचित जानकारी दिइँदैन।’
बेलायती स्वास्थ्यमन्त्री मारिया कौलफिल्डले सरकारले यो विषयलाई गम्भीरताका साथ लिएको बताएकी छन् ।
नोर्फोकका वरिष्ठ स्वास्थ्य अधिकारी ज्याकलिन लेकले लेखेका प्रतिवेदनलाई जवाफ दिँदै, भविष्यमा त्यस्ता मृत्युहरू रोक्न, कोफिल्डले स्वास्थ्य र सामाजिक सेवा विभागका अधिकारीहरूले छिट्टै टर्कीमा आफ्ना समकक्षहरूलाई भेट्न जाने बताएका छन्।
बेलायती सरकारले धेरैको मृत्युपछि मेडिकल र कस्मेटिक पर्यटनसँग सम्बन्धित नियमहरूबारे छलफल गर्न टर्कीका अधिकारीहरूसँग भेट्ने जनाएको छ।
ब्राजिलियन बट लिफ्ट सर्जरीको क्रममा मेलिसा केरको मुटुमा रगत जमेको थियो।
बेलायतका स्वास्थ्य सचिव मारिया काउलफिल्डले भनिन्, ‘ब्राजिलियन बट लिफ्ट (बीबीएल) लाई विचार गर्ने मानिसहरूलाई जोखिमको बारेमा पूर्ण जानकारी दिनुपर्छ र शल्यक्रिया गर्नु अघि पूर्ण रूपमा विचार गर्न समय दिनुपर्छ।’
ग्रेटर नोएडाको यथार्थ सुपरस्पेशालिटी अस्पतालका प्लास्टिक सर्जन डा अश्विनी कुमार सिंहले पनि यस्तै कुरा भनेका छन्।
उनी दुई कुरामा जोड दिन्छन्, ‘पहिलो यो शल्यक्रिया गर्न चाहनेले अगाडि बढ्नुअघि राम्ररी सोच्नुपर्छ। दोस्रो यो शल्यक्रिया मान्यता प्राप्त चिकित्सकबाट मात्रै गर्नुपर्छ।’
बेलायतका स्वास्थ्य सचिव मारिया काउलफिल्डले ब्राजिलियन बट लिफ्ट (बिबिएल) ले अन्य कस्मेटिक शल्यक्रियाहरू भन्दा १० गुणा जोखिम बोक्ने बताइन्।
लिपोसक्शन बुझ्नु जरुरी
बेलायती स्वास्थ्य सेवा कम्पनी नेशनल हेल्थ सर्भिस (एनएचएस) का अनुसार लिपोसक्सन एक कस्मेटिक सर्जरी हो।
यो शल्यक्रिया आफ्नो शरीरबाट अतिरिक्त बोसो हटाउन चाहने व्यक्तिको लागि गरिन्छ।
ु‘लिपो’ को अर्थ ‘फ्याट’ र ‘सक्शन’ को अर्थ ‘हटाउनु’ हो।
यो शल्यक्रिया शरीरमा बोसोको मात्रा जम्मा भइरहेको भागमा गरिन्छ । जसलाई व्यायाम वा स्वस्थ आहारले पनि कम गर्न गाह्रो हुन्छ।
यस शल्यक्रियाको सहायताले नितम्बबाट केही बोसो घटाइन्छ अर्थात् नितम्ब, घाँटी, चिउँडो, पेट, तिघ्रा, हातको माथिल्लो र पछाडिको भाग, खुट्टाको पछाडिको भाग वा बाछो र पछाडिको भाग हुन् ।
लिपोसक्शनको उद्देश्य लामो समय सम्म शरीरको आकार सुधार एक स्वस्थ वजन कायम राख्नु हो ।
यसले अधिक तौल नभएका मानिसहरूमा राम्रो काम गर्छ। यो शल्यक्रिया शरीरको त्यो भागमा गरिन्छ जहाँ छाला कडा र लचिलो भएको हुन्छ।
एनएचएसमा लिपोसक्शन शल्यक्रिया उपलब्ध छैन, यो ‘कस्मेटिक कारणहरू’ को लागि गरिन्छ भनिएको कारणले गर्दा हामीसँग यो छैन।
‘लाइपोसक्शन पूर्णतया सुरक्षित छ’
डा. अश्विनीले लिपोसक्सन पूर्णतया सुरक्षित रहेको बताउँछिन् । ‘९९ दशमलव ९ प्रतिशत बिरामीलाई कुनै समस्या नपर्ने, सबै ठीकठाक रहन्छ । यदि यो सुरक्षित नभएको भए अमेरिकी एफडिए द्वारा अनुमोदित हुने थिएन,’ उनले भनिन् ।
डाक्टर अश्विनीले कुनै पनि शल्यक्रिया गर्नुभन्दा पहिले यसबाट गुज्रिरहेको व्यक्तिको सबै नसाहरू जाँच्ने गरेको बताउँछिन्।
‘शल्यक्रिया गर्नुअघि राम्ररी जाँच गरिन्छ र बिरामी फिट भएपछि मात्र उनको शल्यक्रिया गरिन्छ, डा अश्विनी भन्छिन्, ‘शल्यक्रियापछि औषधि खानुपर्छ, औषधिमा एन्टिबायोटिक र पेनकिलर दिइन्छ ।’
‘तौल घटाउने प्रक्रिया होइन’
डा अश्विनी भन्छिन्, ‘लाइपोसक्सन गर्नुअघि सबै मानिसलाई पहिले काउन्सिलिङ गरिन्छ, उनीहरुको अपेक्षा थाहा हुन्छ। र त्यही अनुसार परीक्षण गरेपछि ठीक हुन्छ कि हुँदैन भनेर बताउँछौं। धेरै पटक स्पष्ट रूपमा अस्वीकार गर्छौं। हामी पनि गरौं।’
लाइपोसक्सनको बारेमा उनी स्पष्टसँग भन्छन्, ‘यो तौल घटाउने प्रक्रिया होइन। यो एक ‘बडी कन्टूरिङ प्रक्रिया’ हो। यो शरीरलाई राम्रो आकार दिने प्रक्रिया हो। यसले तौल घटाउन मद्दत गर्छ। यसको कुनै सरोकार छैन। शरीरको आकार राम्रो बनाइन्छ। यो शरीरको कुन भागमा सम्भव छ र कहाँ नहुने भन्ने कुरा स्पष्ट रूपमा निषेध गरिएको छ ।’
समस्या कहिले उत्पन्न हुन्छ ?
त्यस्ता धेरै रिपोर्टहरू छन् जसमा लिपोसक्सनले मृत्यु भएको बताइन्छ, यस प्रश्नमा डा अश्विनी भन्छिन्, ‘यो शल्यक्रिया सधैं प्रमाणित प्लास्टिक सर्जनबाट मात्र गर्नुपर्छ। यसलाई प्राविधिक वा सर्जनबाट गराउनुहोस्। प्लास्टिक सर्जन होइन।’
यो शल्यक्रिया कहाँ हुँदैछ हेर्नु पर्ने उनको भनाइ छ । ‘यो शल्यक्रिया हुन लागेको अस्पतालमा कस्तो व्यवस्था छ ? उदाहरणका लागि, आईसीयू सेटअप गर्नुपर्छ, किनकि कुनै समस्या आएमा पनि तुरुन्तै निदान गर्न सकिन्छ। यदि सेटअप सही छ भने, शल्यक्रियाको समयमा कुनै समस्या उत्पन्न भए पनि, यसको धेरैजसो सजिलै उपचार गर्न सकिन्छ।
उनी भन्छिन्, ‘ब्याकअप नभएको, आईसीयू सेटअप नभएको सानो सेन्टरमा गरेमा कुनै पनि ठूला लाइपोसक्सनमा समस्या आउन सक्छ ।’
लिपोसक्शन प्रक्रिया
डा.अश्विनी भन्छिन्, ‘लाइपोसक्सनमा शरीरमा एक घोल इन्जेक्सन दिइन्छ । यसले अतिरिक्त बोसोलाई तोड्छ र सक्सनमार्फत बाहिर निकाल्छ।’
‘तपाईले एक पटकमा कति लिपोसक्सन गर्न सक्नुहुन्छ र प्रक्रिया पछि तपाईले के सावधानी अपनाउनुपर्छ भन्ने बारे विश्वव्यापी लिपोसक्शन दिशानिर्देशहरू छन्। सबै प्लास्टिक सर्जनहरूले यसलाई राम्रोसँग पालना गर्छन्।’
डा अश्विनी भन्छिन्, ‘प्लास्टिक सर्जनका लागि ‘डिएनबी इन प्लास्टिक सर्जरी’ डिग्री र मेडिकल काउन्सिलबाट दर्ता हुनु अनिवार्य छ र अनुभव पनि हुनुपर्छ ।
