यी ५ लक्षणले कोलेस्टेरोलको मात्रा बढेको संकेत गर्छ
काठमाडौं । कोलेस्टेरोल एक प्रकारको मोमी पदार्थ हो । जुन वास्तवमा स्वास्थ्यको लागि हानिकारक छैन। शरीरलाई कोशिकाहरू निर्माण गर्न, भिटामिनहरू र शरीरका अन्य हर्मोनहरू बनाउनको लागि यसको आवश्यकता पर्दछ। जसरी कुनै पनि कुराको अत्याधिक सेवन गर्नु उचित हुँदैन । त्यसैगरी यदि शरीरमा कोलेस्टेरोलको मात्रा बढ्यो भने यसले स्वास्थ्यलाई धेरै किसिमले हानि पुर्याउन सक्छ।
कोलेस्टेरोल दुई माध्यमबाट प्राप्त हुन्छ। पहिलो स्रोत कलेजो हो, कलेजोले शरीरको आवश्यकता अनुसार कोलेस्टेरोल उत्पादन गर्छ । दोस्रो तरिका नियमित आहार हो। शरीरमा कोलेस्टेरोलको मात्रा बढ्दा मुटु रोग लाग्ने र अन्य धेरै समस्या पनि निम्त्याउन सक्छ । त्यसैले बढ्दो कोलेस्टेरोलका शारीरिक लक्षणहरूलाई बेवास्ता गर्नु हुँदैन ।
यी लक्षणहरूले कोलेस्टेरोल बढेको संकेत गर्दछ
उच्च रक्तचाप
शरीरमा खराब कोलेस्टेरोलको मात्रा बढ्दा उच्च रक्तचापको समस्या निम्त्याउन सक्छ । कोलेस्टेरोलको मात्रा बढ्दा रगतको नसामा प्लाक जम्मा हुन्छ, जसले उच्च रक्तचापको समस्या निम्त्याउन सक्छ। यस अवस्थामा छाती दुख्ने, टाउको दुख्ने, थकान महसुस हुने, अल्छी लाग्ने, सास फेर्न गाह्रो हुने, वान्ता हुने जस्ता लक्षणहरू देखिन सक्छन्।
छाती दुख्ने र छिटो मुटुको धड्कन
बारम्बार छाती दुखाइ महसुस हुन्छ वा मुटुको धड्कन बढ्दै जान्छ । यो उच्च कोलेस्टेरोल स्तर को संकेत हुन सक्छ। शरीरमा कोलेस्टेरोलको मात्रा बढ्दा उच्च रक्तचाप हुन्छ र मुटुलाई रगत पम्प गर्न समस्या हुन्छ । जसका कारण छाती दुख्छ र मुटुको धड्कन पनि बढ्छ । गल्तीले पनि यो लक्षणलाई बेवास्ता गर्नु हुँदैन ।
छाला टोनमा परिवर्तन
शरीरमा कोलेस्टेरोलको मात्रा बढ्दा रगतको प्रवाह कम हुन्छ, जसको प्रत्यक्ष असर छालाको रंगमा पर्छ । रक्तसञ्चारमा कमीका कारण शरीरका कोषहरूलाई पर्याप्त मात्रामा पोषक तत्व नपुग्नुका साथै अक्सिजनको पनि कमी हुन्छ । यी तत्वहरूले छालाको टोनमा परिवर्तन ल्याउँछ।
चिसो खुट्टा
हामीमध्ये धेरैजसोको घरमा खुट्टा चिसो हुन्छ तर जाडोमा पनि खुट्टा चिसो हुन्छ भने यो उच्च कोलेस्टेरोलको लक्षण हुन सक्छ। चिसो खुट्टा व्रतको लक्षण हो तर सधैं यस्तो हुनु आवश्यक छैन। कोलेस्टेरोल बढ्दा पनि यस्तो हुन्छ, त्यसैले यसलाई बेवास्ता नगरी डाक्टरसँग जाँच गराउनुपर्छ।
खुट्टामा दुखाइ
शरीरमा खराब कोलेस्टेरोलको मात्रा बढ्दै जाँदा शरीरमा अक्सिजनको मात्रा घट्छ । जसका कारण खुट्टा दुख्ने गर्छ । बढेको कोलेस्टेरोलले पेरिफेरियल आइटिएल डिजिज (पिएडी) निम्त्याउँछ। यस्तो अवस्थामा धमनीहरू अवरुद्ध हुन्छन्, जसका कारण रक्तप्रवाह सुस्त हुन्छ । यी सबै कारणले खुट्टा दुख्ने गर्छ । स्थायी रूपमा बसिरहँदा यो घट्छ र हिँडडुल गर्न र शारीरिक गतिविधिहरू गर्न थाल्ने बित्तिकै फेरि बढ्छ।
कोलेस्टेरोलको स्तर सन्तुलित राख्ने तरिका
आफ्नो आहारमा संतृप्त र ट्रान्स फ्याटको मात्रा सीमित गर्नुपर्छ । यसले खराब कोलेस्टेरोलको बढ्दो स्तरलाई नियन्त्रण गर्न सजिलो बनाउँछ। यसका साथै ओमेगा ३ फ्याटी एसिड भएको खानेकुराको सेवन गर्नुपर्छ । यसले कोलेस्टेरोल घटाउँछ, उच्च रक्तचापको स्तर सामान्य राख्छ र मुटुको स्वास्थ्यलाई बढावा दिन्छ। किड्नी बीन्स, ओटमिल, स्प्राउट्स, स्याउ, प्लम आदि जस्ता घुलनशील फाइबर भएका खानेकुराले पनि कोलेस्टेरोललाई नियन्त्रण गर्छ। यति मात्र होइन, खानेकुरामा नियन्त्रणका साथै नियमित व्यायाम गर्नु पनि निकै जरुरी छ ।
