शरीरमा क्याफिनको प्रभावहरू
काठमाडौं। शरिरमा ऊर्जाको बढावा दिनुको अतिरिक्त, क्याफिनले निश्चित अवस्थाको जोखिम कम गर्न सक्छ। तर धेरै उपभोग गर्दा टाउको दुखाइ, भ्रम र उच्च रक्तचाप जस्ता प्रभावहरू निम्त्याउन सक्छ।
फूड एण्ड ड्रग एडमिनिस्ट्रेशन (एफडीए) ले अमेरिकाको ८० प्रतिशत वयस्क ले हरेक दिन क्याफिनको कुनै न कुनै रूप लिन्छन्। तर क्याफिनले जागा राख्नु भन्दा धेरै काम गर्दछ। यो एक केन्द्रीय स्नायु प्रणाली उत्तेजक हो। जसले शरीरलाई धेरै तरिकामा असर गर्छ।
क्याफिनका लक्षणहरू र शरीरमा यसको दीर्घकालीन प्रभावहरू थाहा पाउँदा चौथो कप कफीको बारेमा दुई पटक सोच्न सक्छ। कफीका प्रभावहरू यस्ता छन्।
क्याफिनले आफैंमा कुनै पोषण मूल्य प्रदान गर्दैन। यो स्वादहीन छ। केही औषधिहरूमा पनि जानकारी बिना क्याफिन समावेश हुन सक्छ।
यो लगभग सधैं केहि लक्षणको कारण हो। कम्तिमा अधिक ऊर्जा वान महसुस गर्न सकिन्छ, तर धेरै क्याफिनले निकासी लक्षणहरू निम्त्याउन सक्छ। धेरै स्वस्थ वयस्क ले प्रति दिन ४०० मिलिग्राम क्याफिन उपभोग गर्न सुरक्षित छ। कफीको मानक आकारको कप आठ औंस हो।
दैनिक आधारमा समान मात्रामा क्याफिन उपभोग गर्दा शरीरले यसलाई सहनशीलता विकास गर्दछ। अन्य कारकहरू जस्तै उमेर, शरीरको मास र समग्र स्वास्थ्यले पनि क्याफिनमा सहिष्णुता निर्धारण गर्न सक्छ। क्याफिनको मात्रा घटाउन चाहे खपत बिस्तारै घटाउनु राम्रो हो।
केन्द्रीय स्नायु प्रणाली
क्याफिनले केन्द्रीय स्नायु प्रणाली उत्तेजक रूपमा कार्य गर्दछ। जब यो मस्तिष्कमा पुग्छ। सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण प्रभाव सतर्कता हो। अधिक जागा र कम थकित महसुस हुन्छ। त्यसैले यो निद्रा, टाउको दुखाइ, र माइग्रेनको उपचार वा व्यवस्थापन गर्न औषधिमा एक सामान्य घटक हो।
नियमित रूपमा कफी पिउने व्यक्तिमा अल्जाइमर र डिमेन्सियाको विकास हुने जोखिम कम हुन्छ र आत्महत्याको जोखिम ४५ प्रतिशतले घट्छ। यी फाइदाहरू उच्च ओक्टेन कफी पिउने व्यक्तिहरूमा सीमित छन्, डिक्याफ होइन। कतिपय मानिसले कफीलाई स्वास्थ्य पेय मान्छन् तर धेरैजसो खानेकुराले बढी सेवन गर्दा साइड इफेक्ट हुन सक्ने अध्ययनहरूले फेला पारेका छन्।
उदाहरणका लागि, धेरै क्याफिनले टाउको दुखाइ दिन सक्छ। यो मुख्यतया क्याफिन निकासीसँग जोडिएको छ। मस्तिष्कमा रक्त नलीहरू क्याफिनको प्रभावको लागि प्रयोग गरिन्छ त्यसैले अचानक क्याफिन उपभोग गर्न छोडे यसले टाउको दुख्न सक्छ।
क्याफिन निकासी अन्य लक्षणहरू
चिन्ता
चिडचिडापन
निद्रा
केही व्यक्तिहरूमा अचानक निकासी हुँदा कम्पन निम्त्याउन सक्छ। यद्यपि यो अत्यन्तै दुर्लभ छ। यो क्याफिनमा ओभर डोज गर्न पनि सम्भव छ। ओभरडोजका लक्षणहरू समावेश छन्।
क्याफिन र स्तनपान
वर्षौंदेखि, विशेषज्ञहरूले महिलाहरूलाई गर्भावस्थाको समयमा क्याफिनको सेवन गर्दा सावधानी अपनाउन सल्लाह दिएका छन्। यो गर्भपात वा जन्म दोष को जोखिमको कारण हो।
यी प्रभावहरू अब जन्म पछि सान्दर्भिक छैनन्। त्यहाँ अझै पनि केहि सावधानीहरू छन्य। स्तनपान गराउँदा क्याफिन उपभोग गर्ने योजना बनाउन सकिन्छ।
क्याफिन आमाको दूध मार्फत बच्चामा स्थानान्तरण गर्न सकिन्छ। दि मार्च अफ डाइम्सले स्तनपान गराउँदा प्रति दिन दुई कप कफीमा क्याफिन खपत सीमित गर्न सिफारिस गर्दछ।
यदि दिनभरि क्याफिन युक्त अन्य वस्तुहरू उपभोग गरे जस्तै सोडा वा चकलेट, कफी र अन्य अत्यधिक क्याफिन युक्त वस्तुहरूमा कटौती गर्न आवश्यक पर्दछ।
दिनमा २०० मिलिग्राम भन्दा बढी क्याफिन सेवन गर्दा बच्चाको लागि अनपेक्षित परिणाम हुन सक्छ। तिनीहरूलाई सुत्न कठिनाइ हुन सक्छ, र तिनीहरू उग्र हुन सक्छन्।
कतिपय आमाले क्याफिनको सम्पर्कमा आएका बच्चामा कोलिक र डरलाग्दो पन पनि देख्छन्। यी दीर्घकालीन समस्याहरू मानिँदैन, यस्ता लक्षणहरूले बच्चालाई असुविधा हुन सक्छ।
अस्ट्रेलियन ब्रेस्टफिडिङ एसोसिएसनका अनुसार स्तनपान गराइरहेको भए बच्चाले युवाहरुले खपत गर्ने क्याफिनको लगभग १ प्रतिशत उपभोग गर्न सक्छ।
क्याफिन खाएको एक घण्टा पछि अधिकतम मात्रा पुग्छ। बच्चालाई स्तनपान गराउने सबैभन्दा राम्रो समय क्याफिन युक्त पेय पदार्थ सेवन गर्नु अघि वा क्याफिन सेवनको पहिलो घण्टा भित्र हुनेछ।
साथै, स्तनपान क्याफिनको आधा जीवन लगभग ४ घण्टा हुने भएकोले क्याफिन सेवन गरेको ४ घण्टा पछि स्तनपान गराउन पनि सिफारिस गरिन्छ।
कफी र चियामा कति क्याफिन हुन्छ?
एक कप कफी वा चियामा क्याफिनको मात्रा धेरै कारकहरूद्वारा प्रभावित हुन्छ। जस्तै पकाउने प्रविधि, सिमी वा चिया पातहरूको प्रकार, र सिमी वा पातहरू प्रशोधन गर्ने तरिका।
एस्प्रेसोको एकल सेवामा भन्दा एक कप कफीमा धेरै क्याफिन हुन्छ। यसको मतलब १ औंस एस्प्रेसो भएको क्यापुचिनोमा ८ (औन्स कप कफी भन्दा कम क्याफिन हुन्छ।
क्याफिन केवल एक तरिका हो जुन सतर्कता बढाउन र निद्राको सामना गर्न सकिन्छ। सम्भावित प्रतिकूल प्रभावहरूको कारणले गर्दा आफ्नो दैनिक उपभोग प्रति दिन ३०० मिलिग्राममा सीमित गर्न सकिन्छ। यो लगभग ३ कप सानो नियमित भुटेको कफी बराबर छ।
प्राकृतिक रूपमा क्याफिन बिना आफ्नो ऊर्जा स्तर बढाउन अन्य तरिकाहरू विचार गर्न पनि महत्त्वपूर्ण छ।
धेरै पानी पिउनुपर्छ।
प्रति रात कम्तिमा ७ घण्टा सुत्नुपर्छ।
दिनमा नसुत्ने ।
धेरै बोटबिरुवामा आधारित खानाहरू खानुपर्छ । जसले प्रशोधित खाद्य पदार्थहरूको क्र्यास बिना ऊर्जा प्रदान गर्न मद्दत गर्न सक्छ।
दैनिक व्यायाम गर्नुपर्छ, तर सुत्ने समय धेरै नजिक छैन।
नियमित रूपमा थकित महसुस भए डाक्टरलाई भेट्नुपर्छ। यो एक अज्ञात निद्रा डिसअर्डर हुन सक्छ।
केही अन्तर्निहित अवस्थाहरू जस्तै डिप्रेसन र ऊर्जा स्तरलाई पनि असर गर्न सक्छ।
