डेंगु ज्वरो कतिबेला घातक हुनसक्छ?

काठमाडौं । डेंगु ज्वरो लामखुट्टेबाट सर्ने रोग हो । हल्का डेंगु ज्वरोले उच्च ज्वरो र फ्लू जस्ता लक्षणहरू निम्त्याउँछ। डेंगु ज्वरोको गम्भीर रूप, जसलाई डेंगु हेमोरेजिक ज्वरो पनि भनिन्छ, यसले गम्भीर रक्तस्राव, रक्तचापमा अचानक गिरावट (आघात) र मृत्यु निम्त्याउन सक्छ।

प्रत्येक वर्ष विश्वभर डेंगु संक्रमणका लाखौं केसहरू देखा पर्छन्। डेंगु ज्वरो दक्षिणपूर्वी एशिया, पश्चिमी प्रशान्त टापुहरू, ल्याटिन अमेरिका र अफ्रिकामा सबैभन्दा सामान्य छ। तर यो रोग युरोप र संयुक्त राज्य अमेरिकाको दक्षिणी भागहरूमा स्थानीय प्रकोप सहित नयाँ क्षेत्रहरूमा फैलिएको छ।

अनुसन्धानकर्ताहरुले डेंगु ज्वरोको खोपमा काम गरिरहेका छन्। अहिलेको लागि, डेंगु ज्वरो सामान्य भएको क्षेत्रहरूमा, लामखुट्टेको टोकाइबाट बच्न र लामखुट्टेको संख्या घटाउन कदम चाल्नु नै संक्रमणबाट बच्ने उत्तम उपाय हो।

लक्षणहरू

धेरै मानिसहरूमा डेंगु संक्रमणको कुनै लक्षणहरू देखिदैनन्।

जब लक्षणहरू देखा पर्छन्, तिनीहरू अन्य रोगहरू जस्तै फ्लूको लागी गलत हुन सक्छ र सामान्यतया संक्रमित लामखुट्टेले टोकेको चार देखि १० दिन पछि सुरु हुन्छ।

डेंगु ज्वरोले उच्च ज्वरो  (१४० फरेनहाइट) 

टाउको दुखाइ

मांसपेशी, हड्डी वा जोर्नी दुखाइ

वाकवाकी

उल्टी

आँखा पछाडि दुखाइ

ग्रन्थिहरू सुन्निने 

दाग

धेरैजसो मानिसहरु एक हप्ता भित्रमा निको हुन्छन्। केही अवस्थामा, लक्षणहरू बिग्रन्छ र जीवनलाई खतरामा पार्न सक्छ। यसलाई गम्भीर डेंगु हेमोरेजिक फिभर वा डेंगु शक सिन्ड्रोम भनिन्छ।

गम्भीर डेंगु रक्त नलीहरू क्षतिग्रस्त हुँदा देखिन्छ । यस्तो अवस्थामा  रक्त प्रवाहमा क्लट बनाउने कोशीकाहरू ( प्लेटलेटहरू) को संख्या घट्छ। यसले झटका, आन्तरिक रक्तस्राव, अंग विफलता र मृत्यु पनि हुन सक्छ।

गम्भीर डेंगु ज्वरोको चेतावनी चिन्हहरू ( जुन जीवनलाई खतरामा पार्ने आपतकालीन हो । चाँडै विकास हुन सक्छ। चेतावनी संकेत सामान्यतया ज्वरो गएको पहिलो वा दुई दिनमा सुरु हुन्छ, र यसमा समावेश हुन सक्छ:

कडा पेट दुखाइ

लगातार उल्टी हुनु

गिजा वा नाकबाट रगत बग्नु

पिसाब, दिसा वा वान्ता मा रगत

छाला मुनि रगत बग्ने, जुन दाउरा जस्तो देखिन सक्छ

गाह्रो वा छिटो सास फेर्न

थकान

चिडचिडापन वा बेचैनी

कहिले डाक्टरलाई भेट्ने

गम्भीर डेंगु ज्वरो एक जीवन खतरनाक चिकित्सा आपतकालीन अवस्था हो।  भर्खरै डेंगु थाहा भएको क्षेत्रको भ्रमण गरेपछि ज्वरो आएको छ भने कुनै पनि चेतावनी चिन्हहरू विकास भए तुरुन्तै चिकित्सामा  ध्यान दिनुपर्छ। 

चेतावनी चिन्हहरू गम्भीर पेट दुख्ने, बान्ता हुने, सास फेर्न गाह्रो हुने वा नाक, गिजा, बान्ता वा दिसामा रगत आउनु आदी हुन्।