साना बालबालिका किन डिप्रेसनको शिकार बनिरहेका छन् ?
किशोर बालबालिकाको मानसिक स्वास्थ्य विश्वभर नै चिन्ताको विषय बनेको छ । विश्वका सबै देशले यसबारे चिन्ता र समाधान खोज्नुपर्छ ।
डिप्रेसन चुपचाप आउँछ र बच्चाहरूलाई समेट्छ। अधिकांश अभिभावकलाई आफ्ना छोराछोरी डिप्रेसनमा बाँचिरहेका छन् भन्ने पनि थाहा हुँदैन ।
न्यूरो साइन्सका वैज्ञानिकहरूले किशोर किशोरीमा हुने डिप्रेसनबारे धेरै अनुसन्धान गरेका छन् । बालबालिकामा डिप्रेसन हुने धेरै मनोवैज्ञानिक कारणहरू पत्ता लगाएका छन्। यी आधारमा, आमाबाबुले डिप्रेसनसँग लड्न आफ्ना छोराछोरीलाई कसरी सहयोग गर्न सक्छन् ।
कुरा गर्ने...समर्थन गर्ने.....बुझ्ने
बच्चाहरू जतिसुकै हुर्किए पनि उनीहरूलाई माया, हेरचाह र समर्थन चाहिन्छ। २०१६ मा गरिएको एक अध्ययन अनुसार, कम परम्परागत वातावरण भएका परिवारका बालबालिकामा डिप्रेसनका केसहरू धेरै कम पाइएको थियो। न्युरोसाइन्टिस्ट रोन डाहलले आमाबाबुले आफ्ना छोराछोरीलाई प्रश्न गर्नुपर्छ तर उनीहरूप्रति सहानुभूति देखाउनुपर्छ भनेका छन्। यसबाहेक अभिभावकले सही र गलतको तुलना गर्नुभन्दा आफ्ना छोराछोरीले के भन्छन् भन्ने कुरा बुझ्ने प्रयास गर्नुपर्छ। बालबालिकाको स्वभावमा चिडचिडापन देखिएमा अभिभावकले गाली वा चिच्याउनुको सट्टा मायाले व्यवहार गर्नुपर्छ ।
विशेषज्ञको मद्दत लिने
यदि आमाबाबुले आफ्ना बच्चाहरूमा डिप्रेसन जस्ता लक्षणहरू देखेमा, उनीहरूले विशेषज्ञको मद्दत लिनुपर्छ। मानसिक स्वास्थ्य विज्ञको मार्गदर्शन र सहयोगले बालबालिकालाई सही दिशा दिन सकिन्छ। छोराछोरीलाई पढाइ, जागिर आदिमा सफल हुनको लागि मानसिक स्वास्थ्य राम्रो हुनु आवश्यक भएकोले अभिभावकले शारीरिक स्वास्थ्यसँगै भावनात्मक स्वास्थ्य वा मानसिक स्वास्थ्यमा पनि ध्यान दिनुपर्छ ।
अभिभावकत्व भनेको सही व्यवहार सिकाउनु हो
आमाबाबुले आफ्ना बच्चाहरूमा भावनात्मक र सामाजिक सीपहरू बढाउन र उनीहरूलाई प्रतिकूल परिस्थितिहरूको सामना गर्न सक्ने गरी तयार पार्नु महत्त्वपूर्ण छ। मित्रता, प्रेम, अध्ययनको तनाव, नतिजाको तनाव, निराशा आदि यस्ता विषय हुन् जसमा बालबालिकाले आफूलाई नियन्त्रण गर्न सक्दैनन् । सामान्यतया बालबालिकाको बाल्यकाल समाप्त भएर युवावस्था आउन लागेको बेला यी कुराहरुको सामना गर्ने गर्दछन् । बच्चाहरू पनि यो उमेरमा धेरै भावुक हुन्छन्। त्यसैले आमाबाबुले आफ्ना बच्चाहरूको हरेक मामिलामा निर्णय लिनु हुँदैन, तर परिस्थितिलाई उनीहरूको दृष्टिकोणबाट बुझ्नुपर्छ।
बालबालिकाले डिप्रेसन र तनावसँग कसरी लड्न सक्छन् भन्ने विषयमा पनि धेरै अध्ययनहरू भएका छन्। क्रिस्टीन कार्टरका अनुसार बच्चाहरूलाई भावनात्मक प्रशिक्षण दिएर तनावसँग लड्न सिकाउन सकिन्छ। यसबाहेक, बच्चाहरूसँग कुरा गर्दा अभिभावकहरू धेरै कडा वा गम्भीर हुनु आवश्यक छैन, तिनीहरू शान्त र नरम हुनुपर्छ। जसले गर्दा बालबालिका गलत बानीको सिकार हुँदैनन् ।
बच्चाहरूलाई जीवनको उद्देश्य निर्धारण गर्न मद्दत गर्ने
कुनै निश्चित उद्देश्य बिना जीवनमा खुशी र सन्तुष्ट हुन गाह्रो छ। किशोरावस्थामा, बच्चाहरूले सामान्यतया राम्रो कलेजमा भर्ना हुने, खेलकुद टोलीमा भाग लिने वा अन्य कुनै उद्देश्यका लागि लक्ष्य राख्छन्। यी सबै साना लक्ष्यहरू हुन्। यस उमेरमा उनीहरूको जीवनको लक्ष्य पनि तय गरिनुपर्छ। यसका लागि आमाबाबुले बच्चाहरूलाई मद्दत गर्न सक्छन्। उनीहरूलाई के मनपर्छ वा उनीहरू भविष्यमा के गर्न चाहन्छन् भनी सोध्नुपर्छ। यदि बच्चाहरू यस बारे स्पष्ट छैनन् भने, तिनीहरूलाई भन्नुपर्छ । यसरी बिस्तारै बच्चाहरूलाई आफ्नो जीवनको उद्देश्य निर्धारण गर्न सजिलो हुनेछ।
